martes, 26 de maio de 2015

VIDA E OBRA DE URBANO LUGRÍS I

URBANO LUGRÍS GONZÁLEZ 
(Información obtida da páxina web do Museo de Belas Artes da Coruña)

A súa vida

Urbano Lugrís González naceu na Coruña o 28 de xaneiro de 1908. O seu pai, Manuel Lugrís Freire, foi un dos máis activos galeguistas da súa xeración; amigo íntimo de Pondal, membro fundador da Real Academia Galega en 1906, conxugou a súa condición de xurista cunha actividade intelectual e política dentro do galeguismo. A nai de Lugrís foi Concepción González, pianista e mestra, que introduce ao seu fillo no amor á música, algo que se reflicte nas creacións de Lugrís. Outras influencias para o Lugrís neno foron o seu tío Urbano González, que era pintor, e Francisco Tettamancy historiador e escritor íntimo amigo do seu pai , quen lle ensina historias e lendas celtas sobre a súa terra, tan presentes sempre no universo do pintor coruñés. El preséntalle as novelas de Xulio Verne,  importante influencia para comprender as fantasías mariñas de Lugrís.

Despois desta infancia coruñesa, Lugrís trasládase a Santiago onde fai do debuxo a súa actividade principal, e despois, en 1930, a Madrid, onde fai decorados para teatro e monicreques. É o tempo dos faladoiros de La Granja del Henar, das Misións Pedagóxicas (percorreu diversos pobos cos monicreques das misións pedagóxicas, creou escenarios e marionetas, e el mesmo interpretou a diversos personaxes.), da relación con outros intelectuais como Dieste e Lorca e do seu contacto co museo de El Prado, que tanto vai influír na súa faceta como pintor, especialmente as pinturas do Bosco, Patinir e Fra Angélico.
O artista non perde o contacto coa Coruña nesta época, durante os anos da II República era frecuente ver a Lugrís participando en faladoiros no taller do xastre e artista Luís Huici, coincidindo con Seoane, Cebreiro e Francisco Miguel, entre outros. A guerra civil suporía o final desta etapa, que culminaría coa morte e exilio de moitos compañeiros, e o principio doutra vida.

Despois da guerra viviu alternativamente en A Coruña e Vigo, levando unha vida de artista bohemio, mais chea de creatividade. O matrimonio fallido e o afastamento da familia van acentuar este modo de vida. A súa extraordinaria memoria, os contos e lendas e milleiros de anécdotas con que deleitaba aos seus amigos fixeron de Lugrís unha personaxe entrañábel e inesquecíbel nas rúas dos viños da Coruña e de Vigo. Nos anos corenta, que pasa na cidade olívica, a actividade creativa de Lugrís é intensa, non só no tocante á pintura, senón como colaborador en publicacións, nas que destaca El Pueblo Gallego. Para o mundo editorial aporta os seus extraordinarios gráficos, ademais de colaborar como escritor de prosa e de poesía; para rastrexar as súas colaboracións en prensa hai que identificalo co pseudónimo Ulyses Fingal, nome que utiliza para escribir a súa obra poética. Esta primeira etapa viguesa conclúe cunha exposición no Casino de Vigo e unha cena homenaxe no Náutico onde é recoñecido como un artista importante; cómpre lembrar que xa en 1946 expuxera nas dúas grandes cidades galegas preto de oitenta cadros, e que en 1949 faríao en Madrid, na sala Macarrón.

Se os corenta foron os anos vigueses, os cincuenta haberíalos de pasar na Coruña. Desta época destacamos  a súa faceta como muralista, da que deixa pegada en varios locais da cidade así como noutras localidades galegas, e a súa crecente importancia na creación literaria, ligada agora á revista Atlántida, da que é auténtica alma mater no seu aspecto gráfico. A amizade co escritor Avilés de Taramancos, compañeiro habitual de troula polas rúas coruñesas influiría de xeito moi notable na obra poética de Lugrís. As súas colaboracións na revista Vida Gallega tamén son notábeis.


Desde 1964, data na que abandona A Coruña para instalarse en Vigo, continúa traballar, amosando o que sempre fixo, unha grande capacidade creativa e imaxinativa, mais a súa vida persoal é agora máis desordeada, e os seus períodos depresivos van ser cada vez máis duradeiros. Lugrís morre en 1973 deixando tras de si unha extensa obra dunha grande personalidade, pois foi quen de crear un universo pictórico propio e persoal.


A súa obra
A pintura de Lugrís e única, ten un difícil encaixe estilístico e temático dentro da arte do seu tempo. Existe na súa obra unha influencia do surrealismo, aínda que el sempre se manterá á marxe dos grupos de vangarda, sobre todo na segunda metade do século XX, cando se manterá fiel en todo momento á pintura figurativa.

As visitas de xuventude ao Museo del Prado van causar nel unha fonda pegada. El Bosco, Patinir, e os pintores da Escola flamenga serán os que máis inflúan na súa obra. Deles adopta a pintura en táboa, a minuciosidade e precisión do debuxo, a pincelada fina e precisa, a riqueza cromática e o xogo de perspectivas a través da escala dos obxectos representados

Na pintura de Lugrís están presente sempre o mar, un mar fantástico, de lendas que entroncan coa mitoloxía clásica e atlántica. Os seus cadros énchense de obxectos que teñen unha connotación metafísica, que funcionan como símbolos:  alegorías mariñeiras, sereas voadoras, barcos varados na praia, enigmáticos buzos, áncoras, barcos en botella, pólipos, medusas, capitáns de barcos, etc. Tamén está moi presente nas súas pinturas iconografía musical.
A obra de Lugrís ten un vencello moi forte coa súa terra natal. A visión de Galicia que nos ofrece Lugrís hai que relacionala coas lendas mariñas e coa súa condición de finis terrae. Unha galicia máxica na que o mar que o acompaña ao longo da súa vida, estará sempre presente. 

Na súa condición de pintor de murais, Lugrís vai repetir temáticamente o que observamos nas súas táboas, unha pintura que garda toa a frescura estilística e cromática do mellor Lugrís.. Lamentablemente, a obra de Lugrís como muralista estase a perder irremediablemente co peche ou reforma dos locais onde deixou as súas obras, moitas veces intercambiadas por aloxamento e comida. Foron moitos os murais de Lugrís, en Vigo, A Coruña, Malpica e noutras partes da xeografía galega.


Mariña surrealista
Mariña surrealista reflicte en boa medida o universo pictórico de Lugrís, representando un mundo mariño e submarino a través de elementos iconográficos cargados de simbolismo, onde está moi presente a influencia do surrealismo. Un mundo de fantasía do que abrollan multitude de elementos xurdidos directamente da extraordinaria imaxinación do autor, que nos remiten a un mundo máxico.

Baixo un ceo irreal e evocador, que vai do branco puro ao negro máis intenso, pasando por unha ampla gama de  laranxas, rosas e violetas, desenvólvese unha escena surrealista na que podemos ver unha illa misteriosa de estrañas formas que emerxe do fondo do mar, entre a area e as pucharcas. Ademais, destacan outros obxectos igualmente desconcertantes, como unha buguina, un ovo xigante, un mastro de buque... Na composición destaca a presencia dunha fermosa serea azul que aboia enriba dunha nube, atopando así acomodo fóra do seu espacio natural. Semella que o mar retirouse e deixou á vista un fondo mariño cargado de misterio, relacionado coa mitoloxía, e que transmite ao espectador un fondo sentimento de melancolía.

O feito de empregar unha táboa como soporte permítelle a Lugrís explotar a súa gran capacidade para o debuxo, acadando un  gran nivel de detalle. Así mesmo, nas táboas de Lugrís as cores acadan un brillo e unha beleza plástica especiais, conformando unha obra singular e feita cun estilo moi persoal.


En próximas entradas amosarémosvos máis obras de Urbano Lugrís, isto é só o principio.

luns, 25 de maio de 2015

URBANO LUGRÍS - MUSEO VIRTUAL (ÓLEO / GOUACHE)

Este ano o proxecto do PLAMBE ( Biblioteca) da nosa escola xira arredor de dous artistas que na súa vida estiveron ligados dalgunha forma á nosa terra.
No segundo trimestre adicámonos a repasar a vida e obra de Pablo Picasso e desta volta estamos a facer o propio con Urbano Lugrís, do que falaremos un pouco máis de aquí ao remate du curso.
Polo momento deixámosvos un adianto (representacións en óleo / gouache) , para os que aínda non coñezades a súa obra.

De seguro vos gusta!

...

mércores, 20 de maio de 2015

ENTREGA DA CHAPA Á REPORTEIRA DO MES. Clara G.

Un tempo atrás, colocouse nunha das paredes da escola, a modo de mural,unha foto enmarcada, o nome da persoa do retrato e un bocadillo solicitando a busca de información.
Esto foi o  que o alumnado estivo a ver durante máis dun mes....


Como podedes observar, a persoa sobre a que queriamos que os rapaces e rapazas investigasen era nen máis nen menos que o homenaxeado este ano no Día das Letras Galegas.

Clara , unha das nosas alumnas de 5º curso púxose mans á obra e nin corta nin perezosa nos obsequiou cun fantástico documento que aportou valiosa información para este blogue no que , xa vedes, todos participamos.

Pola súa colaboración desinteresada, dende o EDLG da escola nomeamola "REPORTEIRA DO MES" facendolle entrega da chapa exclusiva para colaboradores.
Ela respondeunos con este enorme sorriso que vedes .


 Grazas Clara!!

martes, 19 de maio de 2015

RESUMO DA CELEBRACIÓN DO DÍA DAS LETRAS GALEGAS 2015

Coma todos os anos nestas datas, reunímonos para festexar o Día das Letras Galegas , unha homenaxe non só á nosa Lingua , tamén aos que temos a sorte de utilizala, a todo un pobo , coas nosas peculiaridades.
Tras profundar na vida e obra do homenaxeado, D. Xosé Fernando Filgueira Valverde durante toda a semana, decidimos culminar a nosa celebración cunha festa na que o baile e  a música galega interpretadas polo noso alumnado foron os protagonistas.
  • En primeiro lugar,os nenos e nenas de 6º curso leron o Manifesto a prol do Galego.

  • O alumnado de Educ. Infantil interpretou a cantiga "Eu teño alguén"

  • Posteriormente, os nenos e nenas de 1º,2º,3º e 4º de Educ. Primaria metéronnos a fame no corpo cantando a canción " Quérote máis"

  • Os máis grandes da escola , 5º e 6º amosáronnos a importancia que ten para eles ser galegos e galegas , cantando ben forte na nosa Lingua  "Meu o mundo é"



  • Como broche final, Hugo e máis Alex de 6º curso interpretaron coas súas gaitas a " Marcha do Antigo Reino de Galiza"

Rematamos a celebración bailando e cantando no patio.
Aquí vos queda unha mostra do ben que o pasamos.
A música que escoitades neste último video é de PABLO SEOANE GRUPO 
    


Como dixemos o venres, grazas a toda a Comunidade Educativa pola colaboración e especialmente aos nenos e nenas por o entusiasmo que poñen en todo o que fan. 
                                            




xoves, 14 de maio de 2015

MANIFESTO A PROL DA LINGUA GALEGA

Galego, o noso futuro 

O galego é garantía de futuro, ten pasado e presente.
É a máis grande obra colectiva do noso pobo.

O galego, non desaparecerá mentres non deixemos de usalo, mentres nós reivindiquemos a súa normalidade e actuemos no noso día a día para revitalizalo.
Usámolo os 365 días do ano, os sete días da semana e as 24 horas do día, non só o 17 de maio.

Insistimos no uso da Lingua porque é a nosa, a de todos e todas as galegas, e queremos que viva e vivir nela, porque é a existencia de Galiza e porque existir é a nosa maior necesidade.
Hai unanimidade en que os datos estatísticos sobre o uso do galego na xente máis nova supoñen un grave problema, pero entre todos, con pouco que fagamos o podemos resolver.

Temos que defender a Lingua non só porque é nosa obriga mais tamén porque é o principal factor de cohesión social e de unidade, e porque ningún pobo pode progresar de costas ao seu idioma.
A garantía de futuro do noso país é o galego. 

Queremos galego, e activámonos como sociedade para telo e repolo nas rúas, nas escolas, nos parques, nos centros de traballo, nos medios de comunicación, na música, na literatura, na saúde, na xustiza e na administración. 

Queremos galego e precisamos pasos adiante, por iso hoxe estamos aquí para dicir ben alto: Queremos Galego, Queremos Galiza con futuro! 

mércores, 13 de maio de 2015

PREPARANDO A CELEBRACIÓN DO DÍA DAS LETRAS GALEGAS

Xa non queda nadiña, o domingo 17 é o Día das Letras Galegas e aquí no cole xa estamos a traballar as unidades didácticas referidas ao homenaxeado, Xosé F. Filgueira Valverde.
Si ademáis queredes traballar dende a casa, propóñovos que utilicedes os recursos que deixo a continuación, xa adecuados a cada nivel escolar:


Todas estas actividades, así coma o video que aparece baixo estas liñas foi preparado polo Seminario Galán




O EDLG do CEIP A Ponte de Lugo proponnos un itinerario lúdico e entretido pola vida e a obra de Filgueira Valverde xogando o seu "Pasa-Palabra do día das Letras Galegas"

E xa por último preséntovos un adianto do que pasará este venres na celebración do Día das Letras Galegas no cole.
A asociación "Raigañas" de Cerqueda preparou unha actuación co seu grupo de nenas e nenos da nosa escola que asisten ás clases de Mar Suárez  ( Verónica de 4º e Sara, Ana, Carla,e Mº García de Educ. Infantil ) e non só iso, ademais empréstalles os traxes para a exhibición .
Bailarán unha Muiñeira acompañados por música interpretada polos alumnos e alumnas de 6º:
  • Ás panderetas: Claudia, Tatiana, Silvia, Rocío, Andrea,  Yerai e Lorena 
  • No bombo: Carmen María
  • Coas gaitas: Alex e Hugo


Moitísimas grazas a Mar e a Asociación Raigañas pola colaboración!!!!


QUEREDES XOGAR E APRENDER?

Ola a todos e todas, hoxe amosareivos un xogo moi divertido que podedes atopar navegando pola páxina www.edu.xunta.es que se chama "O Preguntoiro"
Con el non só pasaredes un bo anaco, ademais aprenderedes un lote de temas relativos a Galiza.
As preguntas veñen organizadas polas seguintes categorías: arte, bioloxía , etnografía, historia, lingua,literatura, refráns e xeografía
Se non sabedes o significado dalgunha palabra, non tedes mais que procuralo no Dicionario en liña da Real Academia Galega



luns, 11 de maio de 2015

XOSÉ FERNANDO FILGUEIRA VALVERDE. Homenaxeado o Dia das Letras Galegas este ano

O día das Letras Galegas:

Antes de falar do homenaxeado deste ano, imos adicar unhas liñas ao Día das Letras Galegas.

A celebración do día das Letras Galegas, cada 17 de Maio, foi instituída no ano 1963 pola Real Academia Galega para conmemorar a publicación do libro de Rosalía de Castro " Cantares Gallegos", un 17 de Maio de 1863 e homenaxear a algún escritor ou escritora en lingua galega.

"Cantares Gallegos", está considerada como a obra literaria que inicia o "Rexurdimento" da literatura e da cultura galega moderna.

A proposta de celebrar ese Día foi formulada por tres membros da Real Academia Galega, Manuel Gómez, Xesús Ferro Couselo e Francisco Fernández del Riego.

A primeira escritora homenaxeada, no ano 1963, foi a mesma Rosalía de Castro seguíndolle en anos posteriores: Alfonso Castelao, Eduardo Pondal, Francisco Añón, Curros Enríquez, López Cuevillas...

A Real Academia Galega celebrou o pasado 2006 os seus cen primeiros anos de historia.

Fontenla Leal e Manuel Curros Enríquez, dende Habana, deron os primeiros pasos para a creación dun organismo que loitara pola lingua e a cultura galega e así, un 30 de setembro de 1906 celebrouse no salón de actos da Reunión Recreativa e Instructiva de Artesanos da Coruña a constitución e primeira reunión da Real Academia Galega.

A primeira sede foi no Pazo Municipal de A Coruña, pasando posteriormente a un edificio da Rúa Tabernas, propiedade dunha das académicas, a condesa de Pardo Bazán.

O seu primeiro presidente foi Manuel Murguía, marido de Rosalía de Castro


(Información tomada de Seminariogalan.org)


" Xose F. Filgueira Valverde"

Agora si, imos falar do homenaxeado deste ano 2015 

XOSÉ FERNANDO FILGUEIRA VALVERDE (Pontevedra 1906-1996). (Fundación Filgueira Valverde)

Sendo estudante en Pontevedra, desde os 13 anos, asiste ás xuntanzas de Losada Diéguez, Castelao e Casto Sampedro e ás de Pérez Costanti e Cotarelo, en Compostela, apaixonándose polo traballo de campo en equipo e interdisciplinar. De contado comeza a investigar e publicar e, antes dos 19, anos xa é correspondente da RAG.

Acada a Licenciatura en Historia en 1927 (Zaragoza) e en 1928 (Santiago) a Licenciatura en Dereito con Premio Extraordinario; en 1935 (Madrid); o doutoramento en Lingua e Literatura Galego-Portuguesa coa tese La Cantiga CIII: noción del tiempo y gozo eterno en la narrativa medieval). Tamén no 1935, aproba a Cátedra de Instituto de Lingua e Literatura Española. Catedrático en Lugo primeiro e dende 1939 en Pontevedra (director entre 1946-1976).

Participa na creación, en 1923, do Seminario de Estudos Galegos; en 1927, do Museo de Pontevedra (director entre 1940-1986); en 1944, do Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos (presidente en 1972); en 1948, da pioneira Editorial Bibliófilos Gallegos; do Consello da Cultura Galega (presidente dende 1990); na recreación, con Díaz Pardo, do Seminario de Estudos Galegos (1978); na orientación cultural da Fundación Barrié.

Colabora (1936-1957) na elaboración d’O Gaiteiro de Lugo, folleto que fai monolingüe galego (chegáronse a vender 50.000 exemplares). Ordena e edita o Cancioneiro Musical de Galicia de Casto Sampedro (1942) e o Inventario de la riqueza monumental y Artística de Galicia; intervén na edición do Cancioneiro de Bal y Gay; e impulsa a primeira tradución da Biblia ó galego.

Investigador, escritor e xestor cultural, Filgueira (membro dunha ducia de Academias galegas, españolas e estranxeiras), contribuíu á comprensión do que foi, é e pode ser Galicia.



PRESENTACIÓN DE XERMÁN TORRES PARA AS ESCOLAS:




                                   
Ao longo desta semana publicaremos recursos educativos para traballar tanto na escola como na casa a vida e obra do señor Filgueira e pouquiño a pouco xurdirán máis sorpresas que temos agochadas.

Deica pronto! 








domingo, 10 de maio de 2015

BENVIDOS !

Queriamos adicar un blogue á Dinamización e Normalización da nosa Lingua e decidimos que o mellor momento para inauguralo era esta semana por estar cerquiña o Día das Letras Galegas.
Agardamos que vos guste e xa sabedes , a "darlle á Lingua"